Bijbelluisteren
Ik zie me nog zitten op dat bed op die leegstaande kamer in het studentenhuis waar ik woonde. Ik studeerde theologie in Kampen. Het was denk ik in 1990. Ik was op zoek naar een minder verstandelijke manier van omgaan met de Bijbel. En ik had ontdekt dat er zoiets bestond als: mediteren met de Bijbel. Dat was een manier van Bijbellezen die meer gericht was op het hart dan ik gewend was van huis uit.
Ik oefende ermee. Dat deed ik op die leegstaande kamer in dat studentenhuis waar alleen een bed stond. Deur dicht. Alles stil. Geen afleiding. Alleen dat bed waarop ik zat. En een open Bijbeltje. En dan maar proberen om dat Woord van God zo toe te laten dat het ook echt binnen kwam in mijn hart.
Die ervaring ligt aan de basis van mijn zoektocht naar een andere manier van Bijbellezen. Niet zo rationeel, maar meer relationeel. Niet zo met het hoofd, maar met het hart. Niet studerend, maar mediterend.
Later ontdekte ik dat in de christelijke kloostertraditie er zoiets bestond als de ‘lectio divina’. En inmiddels is dat een manier van omgaan met de Bijbel die me lief is geworden en die ik ook graag aan andere mensen onderwijs.
Lectio divina betekent letterlijk: goddelijke (divina) lezing (lectio). Je kunt het ook geestelijk lezen of spiritueel lezen noemen. Of: Bijbellezen met je hart. Of: Bijbelluisteren. Waar gaat het in deze lectio divina eigenlijk om?
Ik probeer dat samen te vatten in vijf woorden die met een een ‘l’ beginnen: langzaam, liefdevol en luisterend leren lezen:
Lezen: lectio divina is allereerst heel eenvoudig lezen. Gewoon lezen wat er staat. En ontdekken dat er niet altijd staat wat je denkt dat er staat. Lezen is de kernactiviteit.
Leren: lectio divina staat voor een leerproces. Je bent geen volleerd lezer als je de letters van het alfabet kent en woorden en zinnen kunt vormen en volgen. Lezen is een levenslang leerproces, waarin je steeds opnieuw open staat voor wat er aan tekst naar je toe komt. lectio divina is: een leven lang leren lezen.
Langzaam: lectio divina is een manier van lezen die je ook Slow Reading zou kunnen noemen. We lezen vaak snel, oppervlakkig, vluchtig, scannend. Ons internetgebruik heeft daar alles mee te maken. Daarom is het belangrijk om te verlangzamen, te ont-haasten en langzaam te lezen om werkelijk de woorden tot je door te laten dringen. Langzaam aan dus. Langzaam en herhalend.
Liefdevol: lectio divina gaat om lezen met het hart en niet zozeer met het hoofd. Het is een leeswijze die er op uit is om geraakt te worden op een dieper niveau. Lectio divina gaat om groeien in liefde, niet in kennis.
Luisterend: lectio divina is alert op de stem van de Geest die spreekt. Het gaat om het zich afstemmen op de Stem die klinkt door de gelezen woorden heen.
Bijbelluisteren dus. Ik hoop dat we daar, in de dienst van zondagmorgen 19 februari en tijdens de avond over lectio divina van donderdag 2 maart, samen nieuwe dingen mogen leren!